Ροχαλητό και αποφρακτική άπνοια σε παιδιά

 

Η έκφραση «κοιμάμαι σαν μωρό» περιγράφει ένα τέλειο και ξεκούραστο ύπνο. Για τα παιδιά, αυτός είναι ένας χρόνος όπου ο εγκέφαλος αυξάνεται και αναπτύσσεται.

Όμως, πολλά νεογέννητα και τα παιδιά δεν κοιμούνται καλά και έτσι στερούνται τον ωφέλιμο ύπνο που τους επιτρέπει να αναπτυχθούν και να εξελιχθούν. Το ροχαλητό, η στοματική αναπνοή και το σφίξιμο των δοντιών, είναι σημάδια διαταραχών ύπνου ή αποφρακτικής άπνοιας στα παιδιά.

Πως η στοματική αναπνοή μπορεί να βλάψει την εμφάνιση του παιδιού σας;

Ενώ μπορεί να φαίνεται αβλαβές, η στοματική αναπνοή επηρεάζει την ανάπτυξη ,την συμπεριφορά και την προσωπικότητα του παιδιού σας.

Οι περισσότεροι επαγγελματίες του τομέα της υγείας, συμπεριλαμβανομένων και του γιατρού σας, μπορεί να σας πουν να μην ανησυχείτε για την κατάσταση αυτή, όμως

η αλήθεια είναι ότι η στοματική αναπνοή μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για την ανάπτυξη του προσώπου και των αεραγωγών.

Όταν η ρινική αναπνοή είναι μπλοκαρισμένη, η ανάπτυξη του προσώπου και των δοντιών δεν γίνεται σωστά. Όλη αυτή η κατάσταση οδηγεί στην ανάπτυξη μακριών και στενών προσώπων με στραβά δόντια και υποανάπτυκτη γνάθο καθώς και μελλοντικά προβλήματα με την κροταφογναθική άρθρωση και κεφαλαλγίες.

 

Πως επηρεάζεται η ποιότητα του ύπνου;

Δεν είναι όμως μόνο η εμφάνιση. Όταν δεν αναπτύσσεται πλήρως το σαγόνι και οι  αεραγωγοί, ο χώρος για τη λήψη οξυγόνου μικραίνει αισθητά και πολλές φορές εμποδίζεται επιπλέον από πρησμένες αμυγδαλές ή αδενοειδείς εκβλαστήσεις. Για να πάρει λοιπόν περισσότερο οξυγόνο ο εγκέφαλος, μεταπηδά από το βαθύ ύπνο  σε ένα ελαφρύτερο στάδιο του ύπνου, προκειμένου να ωθήσει το σαγόνι προς τα εμπρός για να επιτρέψει την αναπνοή και πάλι.

 

Επιπτώσεις σε συμπεριφορά και προσωπικότητα

Κατά τη διάρκεια του βαθύ ύπνου, απελευθερώνεται η αυξητική ορμόνη (HGH), η οποία είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη του εγκεφάλου του παιδιού και αύξηση των οστών. Μόλις ο βαθύς ύπνος διακοπεί, η αυξητική ορμόνη σταματά να εκκρίνεται.

Ο βαθύς ύπνος είναι η καλύτερη ευκαιρία του σώματος για αποκατάσταση, επισκευή και θεραπεία από το άγχος της ημέρας. Επίσης οι ορμόνες που ελέγχουν την όρεξη και άλλες κρίσιμες λειτουργίες ρυθμίζονται και σταθεροποιούνται κατά το στάδιο αυτό.

Σε ένα παιδί που ροχαλίζει, σφίγγει τα δόντια του ή αναπνέει από το στόμα, ο εγκέφαλος δεν είναι σε θέση να ξεκουραστεί και ο ύπνος δεν είναι αποκαταστατικός.

Τα παιδιά που στερούνται του βαθύ ύπνου είναι συχνά υπερκινητικά, ως αποτέλεσμα της αδρεναλίνης που εκκρίνεται για να αντισταθμίσει την υπνηλία. Συχνά δεν είναι σε θέση να αποδώσουν στο σχολείο επειδή οι εγκέφαλοι και τα σώματά τους δεν είναι στο καλύτερη κατάσταση. Έχουν μειωμένο ανοσοποιητικό σύστημα, κακή υγεία και μπορεί να είναι υπέρβαρα.

 

Συμβουλές για τους γονείς

• Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας μπορεί να αναπνέει από τη μύτη με ευκολία.
• Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας έχει ελεγχθεί για αλλεργίες.
• Βεβαιωθείτε ότι η διατροφή του παιδιού σας και το περιβάλλον δεν συμβάλλουν σε αλλεργίες.
• Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας έχει επισκεφθεί έναν οδοντίατρο στην ηλικία του ενός έτους.
• Ρωτήστε τον οδοντίατρό σας αν το παιδί σας χρειάζεται παραπομπή σε ορθοδοντικό.

Φρονιμίτες. Πρέπει να τους βγάλω;

 

Στους περισσότερους ανθρώπους λόγω εξέλιξης και διατροφής, οι γνάθοι δεν αναπτύσσονται τόσο με αποτέλεσμα να μην υπάρχει αρκετός χώρος για τους φρονιμίτες να βγουν. Δεδομένου λοιπόν αυτής της έλλειψης χώρου, οι σωφρονιστήρες  ανατέλλουν  σε γωνία, ή και δεν βγαίνουν πλήρως, γεγονός που προκαλεί προβλήματα στο υπόλοιπο στόμα και δόντια. Τα συνήθη προβλήματα που προκαλούν είναι:

1. Περιστεφανίτιδα: Καθώς οι φρονιμίτες δεν ανατέλλουν πλήρως, δημιουργείται μια καλύπτρα ούλου που σκεπάζει το δόντι. Εκεί μαζεύονται τροφές και μικρόβια και προκαλούν ένα επώδυνο ουλικό απόστημα που ονομάζεται περιστεφανίτιδα. Όταν οι εξάρσεις περιστεφανίτιδας είναι συχνές τότε συνιστάται οι εξαγωγή των σωφρονιστήρων.
2. Τερηδονισμός-Απορρόφηση 2ων γομφίων: Συχνά οι 3οι γομφίοι δεν βγαίνουν πλήρως και η φορά τους έχει μια κλίση προς το μπροστά δόντι, δηλαδή του 2ους γομφίους. Εκεί είτε προκαλείται τερηδόνα στο μπροστινό δόντι λόγω κακής υγιεινής και παγίδευση τροφών, είτε προκαλείται απορρόφηση του μπροστινού δοντιού ως αντίδραση στην πίεση που δέχεται από τον φρονιμίτη. Μοναδική λύση είναι οι εξαγωγή των σωφρονιστήρων όσο πιο έγκαιρα γίνεται, για να αποφευχθεί η μη αντιστρεπτή καταστροφή των 2ων γομφίων.
3. Στράβωμα δοντιών- Διαταραχή της σύγκλειση

Αυτό λοιπόν που έχετε να κάνετε αν σας απασχολούν οι φρονιμίτες σας, είναι να επισκεφθείτε τον οδοντίατρο σας και με τη βοήθεια μιας ψηφιακής πανοραμικής ακτινογραφίας να συζητήσετε αποφασίζοντας την καλύτερη λύση για εσάς.

Αποτριβή δοντιών

 

Ως αποτριβή δοντιών χαρακτηρίζεται η φθορά της εξωτερικής επιφάνειας των δοντιών με αποτέλεσμα την απώλεια της αδαμαντίνης (σμάλτου) και σε σοβαρές περιπτώσεις ακόμη και της οδοντίνης φτάνοντας στον πολφό του δοντιού (‘’νεύρο’’). Φυσιολογική αποτριβή παρατηρείται σε άτομα μεγάλης ηλικίας λόγω της πολύχρονης τριβής μεταξύ των δοντιών κατά την μάσηση. Υπάρχουν όμως και κάποια παθολογικά αίτια που συνοδεύονται από κακές συνήθειες.

 

ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΑ ΑΙΤΙΑ

• Λάθος τρόπος βουρτσίσματος (απαγορεύονται οι οριζόντιες κυκλικές κινήσεις)
• Χρήσης σκληρής οδοντόβουρτσας (χρησιμοποιείστε μαλακή ή μέτρια οδοντόβουρτσα)
• Εφαρμογή υπερβολικής πίεσης και δύναμης (η απομάκρυνση της πλάκας μπορεί να γίνει αποτελεσματικά με απαλές αλλά σωστές κινήσεις)
• Βρουξισμός-τρίξιμο δοντιών
• Λάθος χρήση μεσοδόντιων βουρτσακίων (εάν χρησιμοποιείται πολύ μεγάλο βουρτσάκι σε μικρό μεσοδόντια χώρο)
• Βρουξισμός. Το τρίξιμο των δοντιών (βρουξισμός) προκαλεί μια χαρακτηριστική μορφή αποτριβών που επηρεάζει την μασητική επιφάνεια των δοντιών
• Κακές έξεις όπως κόψιμο κλωστής με τα δόντια κ.τ.λ.

 

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

• Οδοντική ευαισθησία
• Εγκοπές στον αυχένα του δοντιού
• Αισθητικά προβλήματα
• Μείωση της κατακόρυφης διάστασης του προσώπου με συνέπειες στην κροταφογναθική άρθρωση
• Σταδιακή καταστροφή και πιθανόν απώλεια του δοντιού

 

 

Το πιο σημαντικό στην θεραπεία είναι η προσπάθεια εκπαίδευσης και αλλαγής των συνηθειών του ασθενούς. Από εκεί και πέρα προχωρούμε στην αντιμετώπιση των βλαβών που έχουν προκληθεί, ανάλογα με μέγεθος τους:

 

• Νάρθηκας νυκτός
• Οδοντόκρεμες κατά της ευαισθησίας
• Φθορίωση
• Εμφράξεις
• Όψεις ρητίνης ή πορσελάνης/Στεφάνες
• Ενδοδοντική θεραπεία (απονεύρωση)

5 βλαβερές συνήθειες που πρέπει να κόψετε

 

1.  Δάγκωμα νυχιών

Αυτή η νευρική συνήθεια μπορεί στα δόντια σας μικροκατάγματα  και να επηρεάσει την κροταφογναθική σας άρθρωση. Τοποθετώντας το σαγόνι σας για μεγάλα χρονικά διαστήματα σε μια προεξέχουσα θέση  προς τα μπροστά, ασκείται έντονη πίεση στην άρθρωση και δημιουργείται δυσλειτουργία.

Λύση: Χρησιμοποιείστε πικρό βερνίκια νυχιών, κρατήστε κάτι για να διατηρήσετε τα       δάχτυλά σας απασχολημένα, προσπαθήστε να μειώσετε το στρες.

2. Σκληρό βούρτσισμα

Το βούρτσισμα για δύο λεπτά δύο φορές την ημέρα είναι μια από τις καλύτερες συνήθειες που μπορείτε να έχετε. Απλά βεβαιωθείτε ότι δεν προσπαθείτε πάρα πολύ σκληρά. «Το βούρτσισμα με μια σκληρή οδοντόβουρτσα, ή βούρτσισμα πάρα πολύ ένταση, μπορεί να βλάψει τα δόντια και να προκαλέσει ερεθισμό των  ούλων.

Λύση: Χρησιμοποιήστε μια μαλακή οδοντόβουρτσα και εφαρμόστε κυκλικές κινήσεις  σε κάθε περιοχή μετρώντας μέχρι το είκοσι.

3. Σφίξιμο και τρίξιμο των δοντιών

Η συνήθεια αυτή μπορεί να προκαλέσει ξεφλούδισμα ή ράγισμα των δοντιών, καθώς και μυϊκή ευαισθησία ή πόνο στις αρθρώσεις. Μπορεί επίσης να αισθανθείτε ότι δεν μπορείτε να ανοίξετε το στόμα σας ή να αισθάνεστε πόνο κατά τη μάσηση.

Λύση: Ασκήσεις χαλάρωσης και χρήση προστατευτικού νάρθηκα νυκτός.

4. Συνεχές τσιμπολόγημα

Η συνήθεια αυτή, ιδιαίτερα εάν πρόκειται  για ζαχαρούχα τρόφιμα και ποτά, θέτει σε μεγαλύτερο κίνδυνο τα δόντια σας. Όταν τρώτε, τα μικρόβια που βρίσκονται στο στόμα, διασπούν τα σάκχαρα και παράγουν οξέα που καταστρέφουν τα δόντια.

Λύση: Τρώτε ισορροπημένα γεύματα για να αισθάνεστε χορτάτοι. Αν χρειάζεστε ένα σνακ, βεβαιωθείτε ότι είναι χαμηλά σε λιπαρά και ζάχαρη. Εάν φάτε κάτι γλυκό, πλύνετε αμέσως τα δόντια σας ή τουλάχιστον ξεπλύνετε τα καλά με άφθονο νερό.

5. Χρησιμοποιείτε το στόμα σας σαν εργαλείο

Τα δόντια σας έγιναν για φαγητό και όχι για να κρατάτε διάφορα πράγματα όταν τα χέρια σας είναι γεμάτα. Όταν το κάνετε αυτό, υπάρχει κίνδυνος να σπάσετε τα δόντια σας, να τραυματίσετε το σαγόνι σας ή να καταπιείτε κατά λάθος κάτι που δεν πρέπει.

Λύση: Σταματήστε και βρείτε κάποιον να σας βοηθήσει.

Πόνος στην κροταφογναθική άρθρωση

ΑΙΤΙΑ

1. Κακή σύγκλειση δοντιών
2. σφίξιμο και τρίξιμο των δοντιών
3. Άγχος και ψυχολογική πίεση
4. Τραυματισμοί
5. Οστεοαρθρίτιδα ή ρευματοειδής αρθρίτιδα
6. Κακή στάση σώματος και κακές συνήθειες

 

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

• Πόνος ή βουητό στο αυτί
• Διάχυτος πόνος στο πρόσωπο, στον τράχηλο ή στους ώμους
• Ημικρανία ή Πονοκέφαλος
• Δυσκολία στο μάσημα, το δάγκωμα, το άνοιγμα και το κλείσιμο του στόματος Επώδυνος ήχος (clicking) ή ξηροί ήχοι στην άρθρωση της γνάθου κατά το άνοιγμα ή το κλείσιμο του στόματος
• Ευαισθησία των μυών στη μια ή και στις δύο πλευρές
• Πόνος στην περιοχή της άρθρωσης, στη μια ή και στις δύο πλευρές
• Εκτροπή της κάτω γνάθου από την κανονική της πορεία (αστάθεια)
• Κλείδωμα της σιαγόνας όταν ανοίγει διάπλατα
• Περιορισμένη κίνηση ή κλείδωμα της γνάθου,
• Μια ξαφνική μεγάλη αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο κλείνουν τα άνω με τα κάτω δόντια.

 

Τι να αποφύγετε:  

• Μάσημα τσίχλας για πολύ ώρα
• Κακές συνήθειες όπως δήξη νυχιών, κόψιμο κλωστής, κράτημα τηλεφώνου με τον ώμο, κ.τ.λ.
• Υπερβολικό χασμουρητό
• Μη μασάτε συνεχώς στη μια πλευρά του στόματος
• Δάγκωμα σκληρών τροφών π.χ. μήλα

 

Τι να κάνετε:

• Ηρεμία και χαλάρωση
• Θερμά επιθέματα
• Χρήση μη-στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και μυοχαλαρωτικών, μετά τη συμβουλή οδοντιάτρου
• Ασκήσεις χαλάρωσης των μυών

Ασκήσεις:

1. Τοποθετήστε το δείκτη σας και το μεσαίο δάχτυλο στο μάγουλο σας, τραβήξτε τα δάχτυλά σας προς τα κάτω μπροστά από το αυτί σας. Μετακινήσετε τα δάχτυλά σας για να βρουν τα σημεία που αισθάνεστε «σφιχτά». Κάντε μάλαξη σε κάθε σημείο με κυκλικές κινήσεις για 30 δευτερόλεπτα
2. Άνοιγμα και κλείσιμο του στόματος

• Ανοίξτε το στόμα σας όσο το δυνατόν πιο πολύ
• Κρατήστε τη θέση για 3 δευτερόλεπτα
• Κλείστε το στόμα σας αργά και ελεγχόμενα
• Επαναλάβετε 5 φορες

 

3. Πλάγια μετατόπιση

• Ανοίξτε το στόμα σας
• Μετακινήστε το σαγόνι σας προς τα αριστερά.
• Κρατήστε τη θέση για 3 δευτερόλεπτα
• Επιστρέψτε στην αρχική θέση
• Επαναλάβετε 5 φορές
• Ολοκληρώστε τις επαναλήψεις προς τα αριστερά.
• Επαναλάβετε όλη τη διαδικασία προς τα δεξιά.

 

4. Άνοιγμα και κλείσιμο του στόματος με τη γλώσσα στον ουρανίσκο

• Πιέστε τη γλώσσα σας στον ουρανίσκο και ανοίξτε το στόμα σας όσο περισσότερο μπορείτε
• Κλείστε το στόμα σας αργά και ελεγχόμενα με τη γλώσσα στον ουρανίσκο.
• Επαναλάβετε 5 φορές

Επαναλάβετε τις ασκήσεις 2,3,4 με αντίσταση. (Τοποθέτηση γροθιάς του ενός χεριού με φορά αντίθετη με την κίνηση της άσκησης).

ΠΡΟΣΟΧΗ: Εάν οποιαδήποτε από αυτές τις ασκήσεις προκαλέσει πόνο, μούδιασμα, μυρμήγκιασμα, να σταματήσετε αμέσως και να επισκεφθείτε έναν ειδικό.

 

ΒΡΟΥΞΙΣΜΟΣ – ΤΡΙΞΙΜΟ ΔΟΝΤΙΩΝ

ΒΡΟΥΞΙΣΜΟΣ – ΤΡΙΞΙΜΟ ΔΟΝΤΙΩΝ

Το στοματογναθικό σύστημα αποτελείται από τα δόντια, τα οστά των γνάθων, τους μύες και τους ιστούς που τα περιβάλλουν. Επιτελεί πολλές λειτουργίες όπως τη μάσηση, την ομιλία και την κατάποση. Πολλές φορές όμως, παρα-λειτουργεί.

Σε αυτές τις περιπτώσεις έχουμε τη δυσλειτουργία του στοματογναθικού συστήματος και έτσι κάποιο ή κάποια σημεία του συστήματος θα φθαρούν περισσότερο και θα εκδηλώσουν βλάβη.

Έτσι μπορεί να έχουμε τις παρακάτω δυσλειτουργίες.

• Έντονη αποτριβή των δοντιών, ελάττωση του ύψους τους και επιπέδωση τους
• Φθορά του περιοδοντίου (των ιστών που στηρίζουν τα δόντια) , κινητικότητα των δοντιών, αιμορραγία και ευαισθησία από τα ούλα
• Κόπωση και πόνος των μυών, πονοκέφαλοι, δυσκολία στο άνοιγμα του στόματος
• Βλάβη των κροταφογναθικών διαρθρώσεων . Μπορεί να παρουσιαστεί πόνος και ήχοι από την άρθρωση, δυσκολία στο άνοιγμα του στόματος κλπ.

Η αιτιολογία της δυσλειτουργίας δεν είναι ακόμα ξεκάθαρη. Πολλοί παράγοντες παίζουν ρόλο, ανάλογα με την κάθε περίπτωση.

• Στρες
• Σύγκλειση δοντιών (πως κλείνουν τα δόντια μας)
• Φύλο
• Ηλικία
• Οδοντιατρικές εργασίες
• Στάση κεφαλής κατά τον ύπνο

 

Πώς μπορώ να καταλάβω αν κάνω βρυγμό;

Αν είναι κατά τη διάρκεια της ημέρας τότε μπορούμε να καταλάβουμε αν τρίζουμε ή σφίγγουμε τα δόντια μας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα δόντια πρέπει να ακουμπάνε μόνο όταν μασάμε ή καταπίνουμε (συνολικός χρόνος είναι 17 λεπτά την ημέρα). Οποιαδήποτε άλλη επαφή των δοντιών δεν χρειάζεται και ασκεί επιπλέον φόρτιση στο στοματογναθικό σύστημα, ιδίως αν είναι παρατεταμένη.

Αν είναι κατά τη διάρκεια της νύχτας, δυστυχώς εμείς οι ίδιοι δεν μπορούμε να το καταλάβουμε γιατί κοιμόμαστε. Σε περίπτωση που τρίζουμε τα δόντια, μπορεί να ακούσει τον ήχο κάποιος που κοιμάται στο ίδιο δωμάτιο. Όταν όμως σφίγγουμε τα δόντια μας αυτό μπορούμε να το καταλάβουμε δυστυχώς μόνο το άλλο πρωί από τα συμπτώματα που πιθανόν να έχουμε.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να ηρεμήσετε και να αποβάλλετε όσο περισσότερο μπορείτε το άγχος από τη ζωή σας. Επειδή όμως αυτό είναι πολύ δύσκολο, υπάρχουν διάφορα θεραπευτικά μέτρα που μπορούμε να πάρουμε ώστε να περιορίσουμε το πρόβλημα (δυστυχώς το να πούμε ότι θα το θεραπεύσουμε τελείως είναι συχνά αδύνατο) και την έκταση της βλάβης που μπορεί να προκαλέσει.

Τα συνήθη θεραπευτικά μέσα είναι η κινησιοθεραπεία και διάφοροι τύποι νάρθηκα. Στην κινησιοθεραπεία διδάσκονται ορισμένες ασκήσεις ώστε να επαναφέρουμε τους μύες στην φυσιολογική τους λειτουργία και συντονισμό. Ο νάρθηκας είναι μια κατασκευή από πλαστικό η οποία εφαρμόζει με συγκεκριμένο τρόπο στα δόντια και βοηθάει στην ελάττωση της έντασης του βρυγμού.

Αν αντιληφθείτε ότι έχετε κάποιο από τα συμπτώματα που προαναφέραμε (σφίξιμο ή τρίξιμο των δοντιών, παρατεταμένους πονοκέφαλους, ήχους από την άρθρωση, δυσκολία στο άνοιγμα του στόματος, κ.α.) πρέπει να συμβουλευτείτε τον οδοντίατρο. Ακόμα και ένα μικρό πρόβλημα μπορεί, αν αφεθεί, να δημιουργήσει προβλήματα που αργότερα θα είναι πολύ δύσκολο να αποκατασταθούν. Ο οδοντίατρος θα σας κατευθύνει ανάλογα.